ÇOCUK VE EDEBİYAT

Çocuk anadilini öğrenirken renkli hayal dünyasında dikkat çekici mecazlar imgeler kullanabilir. Bir çocuğun ilk kez gördüğü uçağı uçan otobüs olarak yorumlaması yıldızları pamuk şekerine benzetmesi bundandır. Çocuklar için yazılan eserlerde onların bakış açısına hayal dünyasına uygun konulara yer verilmesi önemlidir. Çocukların okudukları kitaplar büyüklerin kitaplarından farklıdır. Çocuk kitapları daha iri harflerle yazılır. Çocuklara iyi insan olmayı, çevresini ve diğer canlıları tatlı masallar halinde anlatır. Çocuklar bu kitapları severek okurlar, kitap sevgisini de böyle yavaş yavaş kazanırlar.

Çocuk Kitapları Nasıl Değerlendirilmelidir?

Çocuklarımız için seçtiğimiz kitaplarda öncelikle kitabın boyutuna, kağıdın cinsine yazının puntosuna ve resimlere çok dikkat etmek gerekir. Çocuk kitaplarında kaliteli bir kağıt kullanılmadığı taktirde yazıların okunmamasına ve kolay yırtılmasına neden olur. Bu da çocukta okumaya karşı ilgisizliğe yol açar. Bu nedenle sağlam ve mat renkli bir kağıt kullanılmalıdır. Görselle içerik birbirini destekleyici durumunda olmalıdır. Mesela bir olay anlatılıyor ve olayın betimlendiği resim farklı bir sayfada böyle bir durumda çocuğun kafası karışabilir resmi takip etmeye çalışırken okuduklarına odaklanamayabilir. Bu açıdan resimle içerik bir bütün olarak ele alınmalıdır. Resimler içerik açısından da açıklayıcı en önemlisi de estetik değere sahip olmalıdır.

Çocuk kitaplarında kapak çocuğun ilk odaklandığı noktadır. Kapak kitabın alınıp okunmasında o kadar önemlidir. Kapak çocuğun kitapla ilk tanışma aracıdır diyebiliriz. Kapağa bakınca konu hakkında bir fikir yürütebilmelidir. İçerik bakımından değerlendirecek olacaksak şunları söyleyebiliriz: Konu, tema, anlatım kahramanlar çocuğun gelişimine uygun seçilmelidir. Çünkü çocuk o kahramanla kendini özleştirmeye meyillidir. Kitap seçiminde çocuğa görelik ilkesi büyük bir önem taşır. Çocuğa göre bir metnin hazırlanması için çocuk ruhunun bilinmesi dolayısıyla; Çocuklar nelerden hoşlanır, nelere güler? Nelerden hoşlanır, nelere üzülür? İstekleri ve heyecan duydukları şeyler nelerdir? Sevgisi ne ile beslenir? gibi soruların cevaplanması gerekir. Kitap seçiminde öğretmenlere, anne ve babalara önemli bir rol düşüyor. Ne yazık ki aileler çocuğum yeter ki okusun diye içeriğine dikkat etmeden her kitabı alıyorlar. İçinde ne yazdığı pek umurlarında olmuyor. Bilmiyor ki içinde çocuğun yaşına, gelişimine uygun olmayan olayların anlatıldığını. İlk olarak aileler bu konuda bilinçlendirilmeli. Unutmayın ki çocuklar okuduklarına, duyduklarına kolayca inanabiliyor. Kitapta kötülükler iyi bir şeymiş gibi anlatılabiliyor. Çocukta diyor ki bak bu iyi bir şeymiş bende yapmalıyım neden yapmayayım bu düşüncelere kapılıyor. İster istemez hatalar yapıyor. Bu yüzden kitap seçimi çok önemli. Unutmayın onların geleceği bizim elimizde ne olur onların hayatını mahvetmeyelim. Masum dünyalarına zarar vermeyelim.